W każdej dyskusji na temat dostępności cyfrowej pojawia się pytanie: „Czy nie wystarczy zastosować tzw. nakładki dostępności?”
Odpowiedź brzmi: nie – i warto wiedzieć dlaczego.
Nakładki dostępności (ang. accessibility overlays) to rozwiązania oferujące „szybką poprawę dostępności” za pomocą jednej linii kodu. W rzeczywistości nie eliminują problemów dostępnościowych, a jedynie nakładają warstwę wizualnych i technicznych zmian, które często nie działają poprawnie dla osób z niepełnosprawnościami. Firmy korzystające z tych rozwiązań mogą mylnie zakładać, że są chronione przed pozwami – co niestety nie jest prawdą.
Najnowszy pozew przeciwko UserWay – kolejny dowód na nieskuteczność nakładek
Przykład z życia: firma BloomsyBox wdrożyła nakładkę od UserWay. Myśleli, że są zabezpieczeni pod kątem prawnym. Szybko się okazało, że niewidomy użytkownik nie mógł skorzystać z ich strony. Efekt? Firma została pozwana w USA (dla chętnych – treść pozwu jest dostępna tutaj chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.lflegal.com/wp-content/uploads/2025/02/Userway-complaint-filed.pdf).
- Nie jest to odosobniony przypadek:
- W 2024 roku 1 023 firmy korzystające z nakładek zostały pozwane za brak dostępności.
- FTC (Federalna Komisja Handlu w USA) ukarała firmę AccessiBe grzywną 1 mln USD za wprowadzające w błąd reklamy.
- Eksperci ds. dostępności od lat podkreślają, że nakładki nie spełniają standardów WCAG i nie zapewniają realnej dostępności.
Dlaczego nakładki dostępności nie działają?
1. Nie rozwiązują problemów w kodzie strony – np. niepoprawnej semantyki HTML czy braku odpowiednich znaczników ARIA.
2. Mogą pogorszyć użyteczność – osoby korzystające z czytników ekranu często doświadczają błędów w nawigacji.
3. Nie chronią przed pozwami – przykład BloomsyBox pokazuje, że stosowanie nakładek nie zwalnia z obowiązku spełniania standardów dostępności.
4. Brak testów z użytkownikami – narzędzia te nie biorą pod uwagę rzeczywistych potrzeb osób z niepełnosprawnościami.
Jak zapewnić realną dostępność?
- Dostosowanie strony do standardów WCAG – to międzynarodowe wytyczne dotyczące dostępności treści internetowych.
- Audyt dostępności – analiza serwisu pod kątem barier cyfrowych.
- Testy z użytkownikami – zaangażowanie osób z niepełnosprawnościami w proces projektowania i testowania.
- Szkolenia dla zespołów IT – budowanie świadomości dostępności wśród deweloperów i projektantów UX/UI.
Nakładki dostępności nie są skutecznym rozwiązaniem i mogą wprowadzać w błąd zarówno firmy, jak i użytkowników. Jeśli celem jest zapewnienie realnej dostępności oraz uniknięcie problemów prawnych, warto postawić na rzetelne audyty, testy i zgodność z WCAG.
